GRENSoverschrijdend

"It's just to practise. They have to do it somewhere. Don't worry." Mijn contactpersoon Tesfalem is een kampioen in geruststellen. Alles komt altijd in orde! Ik wou dat ik hem kon geloven.
Ik zag op Al Jazeera, het enige verstaanbare nieuws dat ik kan bekijken, dat een co-piloot opzettelijk een vliegtuig liet neerstorten. Hij nam 150 mensen mee in zijn dood. Kunnen we zoiets ooit begrijpen?
Ik zat vanmiddag samen met Tesfalem en zijn chauffeur. Ze merkten mijn bedrukte blik op. In het Westen is zelfmoord een veelvoorkomend probleem.  Het komt door de druk die we onszelf opleggen. We werken te veel, hebben tijdsgebrek en verwachten te veel van onszelf en van anderen. Dit zou hier anders moeten zijn. Volgens Tesfalem is er maar 1 zelfmoord per jaar in Ethiopië?! Ik merk op dat hier minder uren op een dag worden gewerkt. Wat vandaag niet is, kan morgen. Ik zou hier minder stress moeten hebben, maar door hun manier van werken, heb ik het gevoel dat niets vooruit gaat. Ik ben dus vaak teleurgesteld. Ook een Ethiopische boer panikeert wanneer het regenseizoen uitblijft. Een marktkramer krabt ook in zijn haar als zijn groenten niet worden verkocht. Wat men ook beweerd, hier is er wel stress. Het is de manier om er mee om te gaan dat het verschil maakt.
 Gisteren heb ik de hele dag proberen de Woreda-water-office te bellen om informatie te verkrijgen over het waterprobleem. Vandaag ben ik in Mekele om dit aan te kaarten in het region water resource office. De woreda had me beloofd dat de nodige documenten klaar zouden liggen in Fatsi deze ochtend. Door de gekende vervoerproblemen ben ik pas rond de middag in Fatsi. De papieren liggen niet klaar en ik zal enkele uren moeten wachten. Uiteindelijk krijg ik een brief met 5 zinnen mee. Ik hoop dat het sterke woorden zijn!
Het was de afspraak dat de woreda health office gisteren zou langskomen om de container leeg te halen en het medisch materiaal te verdelen over de andere gezondheidscentrums. Behalve een vrouw die in shock was omdat ze terug zwanger was, heb ik weinig mensen gezien in het gezondheidscentrum. Ik kreeg enkel te horen dat ze in een meeting waren en niet konden antwoorden op mijn telefoontjes. Alle hulp die ze me vorige maand hadden beloofd, is verworpen. Dit is typisch Afrika maar zo geraak ik geen stap vooruit. Ik kan enkel maar blijven zeggen tegen mezelf dat ik moet volhouden en dat ik het doe voor de mensen van Kelat. Een emotioneel telefoontje met de voorzitster van de vzw, Rishan heeft me terug moed gegeven.

 Een frisse pint en injera als lunch smaakte. We zaten op een terras langs de weg op enkele kilometers van de Eritrese grens. Er kwam een grote vrachtwagen toe met een tankwagen. Ik had langs de weg naar Fatsi ook al een hele rij tankwagens zien staan. Er was al militaire activiteit te zien bij mijn aankomst 2 maanden geleden, maar de beweging die nu aanwezig is, is opmerkelijk. Ik vroeg uitleg maar Tesfalem zei "It's just to practise. They have to do it somewhere. Don't worry." Ik was niet gelukkig met dit antwoord en brandde van nieuwsgierigheid. De chauffeur vertelde me dat er 2 weken geleden een explosie of schoten zijn gehoord geweest aan de kant van Eritrea. Ze vermoedden dat Eritrea zich klaar maakt om aan te vallen en het Ethiopisch leger staat paraat om in de tegenaanval te gaan. Toch geloven ze hier niet dat er een oorlog zal komen. Ik neem mijn camera om de tanks op de gevoelige plaat vast te leggen. Ik word meteen op de vingers getikt want dit zou kunnen aanzien worden als spionage. Ik voelde me niet meteen aangesproken. Als ik de tank van dichtbij wil bekijken, komen er enkele soldaten bij mij staan. Ik vraag of ik de tank even vanbinnen mag zien maar buiten gelach krijg ik niet veel uit de soldaten. Een gesprek met hen is spijtig genoeg niet mogelijk door gebrek aan Engels. Wat als ik nu probeer om de grens te voet over te steken om met de Eritrese soldaten te praten. De chauffeur zegt dat dit zelfmoord is.....

Breaking news!

Het is de afgelopen dagen rustig in de clinic. Er zijn bijna geen patiënten te zien. Enkel kinderen kwamen langs voor een kleine wondzorg. Zoals vaak het gevolg van geweld. Abara zegt dat het weer de boosdoener is. Het is sinds 5 dagen aan het regenen en er hangt onweer in de lucht.
Gisteren is de directeur van het ziekenhuis in Sobeya langs geweest. Ze hadden een vergadering over family planning. Ze zoeken een manier om de toegankelijkheid van informatie over family planning te verbeteren. Hij vroeg aan mij of ik een idee had. Ik stelde voor dat ze een informatiesessie kunnen geven aan een groep vrouwen die ze hier samenbrengen.  Het is laagdrempelig en de vrouwen komen ook uit nieuwsgierigheid. Vrouwen die elkaar kennen kunnen elkaar dan weer overtuigen om te komen. Dit is iets dat al lang bestaat en in veel andere Afrikaanse landen wordt toegepast. De directeur vond het een goed idee maar Abara was minder enthousiast. Hij wil het liever individueel doen omdat vrouwen dan meer durven vragen. Ik denk dat na een algemene informatiesessie het nog steeds belangrijk is om aan individuele begeleiding te doen. Nu komen veel vrouwen niet tot het ziekenhuis om hierover te praten. Na zo'n sessie zal de drempel veel lager zijn. Het is het proberen waard!
Stromend water is er nog steeds niet. Ik blijf de woreda en de Tigray water office achterna lopen. Ik merk dat de samenwerking tussen hen niet vlot loopt, dus probeer ik dat wat te herstellen. Communicatie is heel belangrijk maar dit loopt hier mis. Hopelijk komt het nog in orde voor ik vertrek. De waterput is ondertussen weer goed gevuld na de regen.
We amuseren ons nog steeds. Ik leer hen Belgische muziek kennen, al is Kenji Minogue misschien niet de beste referentie! Vanavond was er een battle tussen Tekle en Abid. Hij zette Tigrayse muziek op en zij Amharic muziek. Voor mij zijn beide hetzelfde; ik zal Ethiopische muziek zeker niet missen!

 Ik kan me niet herinneren of Marie en ik aan Tekle hebben gevraagd of hij een vriendin heeft. Ik ging er van uit dat hij nog vrijgezel was. We weten dat Abid een gezin heeft in Addis Abeba. De verpleegkundigen worden 3 jaar toegewezen aan een ziekenhuis in Ethiopië. Dit kan overal zijn. Ze hebben geen keuze dus zoals Abid kunnen ze geplaatst worden aan de andere kant van het land. Na 3 jaar kunnen ze kiezen waar ze willen solliciteren. Zowel voor Abid als voor Tekle zitten hun termijn er volgend jaar op. Tekle wil graag naar Shire in een groter ziekenhuis werken en Abid wil terug naar haar dochter van 4jaar en haar man die een winkel heeft in Addis. Vanmiddag vroeg ik aan Tekle of hij een vriendin heeft en het antwoord was JA! Ik viel uit de lucht want ik had hem nog nooit gezien met een meisje. Hij vertelde dat hij graag wou trouwen dus had hij een maand geleden gebeld naar zijn vader om te vragen of hij een meisje kon zoeken voor hem. Afgelopen weekend kreeg hij het goede nieuws dat zijn vader een meisje heeft gevonden. Tekle gaat nu vrijdag naar shire om zijn toekomstige bruid te bewonderen. Ook moeten ze beiden een HIV test doen. Als één van de 2 HIV positief is, gaat de trouw niet door. De ceremonie gaat door op 23 april. Hij heeft me ook meteen uitgenodigd! Ik vind het toch allemaal bizar maar hij zegt dat het serieus is. Abid kan er niet bij zijn omdat iemand het ziekenhuis moet draaiend houden. In het Noorden van Ethiopië is uithuwelijking niet de gewoonte. Hiervoor zou ik toch nooit kiezen. Ik kies  liever voor een toegewijde, intieme en passionele liefde, soms blind en ondoordacht. Dat is toch wat mij zou gelukkig maken.

De weg naar het avondland.

Ik begon net het boek "De weg naar het avondland" van Jan Leyers. Ik ben duidelijk meer fan van zijn verhalen dan van zijn muziek. Hij trekt van Ethiopië naar België, een tocht die onze voorvaderen ook ooit hebben afgelegd. Ik vind het boek al van de eerste pagina de moeite. Misschien is het voor mij juist herkenbaar omdat ik hier ben. Het is een inspirerend mooi verslag. Een klein stukje over Ethiopië:

"Ik bevond me nu bij de bron. Dit was het land waar we onze staart verloren, waar we rechtop gingen lopen en waar we voor het eerst in een schaterlach schoten. Hier werden we mensen. Van hieruit ook trokken een paar honderd van onze verre voorvaderen op een mooie prehistorische dag de wijde wereld in. Waarom weten we niet. Wilden ze de honger ontvluchten? Werden ze door hun soortgenoten verjaagd? Of was het de zucht naar avontuur die hen dreef, een onbedwingbare nieuwsgierigheid naar wat achter de einder lag? Wat lag te wachten was niet min: de kruistochten en de Kamasutra,tango en opera, de Taj Mahal, Guernica en Hiroshima. Al het moois, slims en wreeds dat de mens sindsdien heeft verzonnen en gepleegd."

Het dak van Afrika

Het kan in Ethiopië; hoger stappen en slapen dan ik ooit ben geweest! Ik deed uit de hoogte stuurde iemand me, een grap die van hem herkenbaar was en me ook luidop deed lachen. Er vlogen grote roofvogels langs de bergflanken en als ik ze zo zag in de lucht wou ik met hen mee vliegen. Vliegen over het dak van Afrika volgens de Ethiopiers.
Je merkt niet dat je hoog bent omdat de bergen rondom rond ook hoog zijn. Tot je begint te stappen, mijn benen konden het aan, maar mijn hart niet. Het ging als een gek tekeer bij elke inspanning dat ik deed.

De simien mountains zijn prachtig. Het is er stil en zelfs op bijna 4000m hoog kon ik in t-shirt en korte broek rondlopen. De nachten waren koud maar dragelijk in een tent. Ik had zelfs een hele groep (ethiopiesche) mannen die me graag wou warm houden in de tent. Ik sloeg dat aanbod liever af.
Tijdens onze 3daagse waren er nog 3 Poolse mannen mee. Mijn mama en ik waren zagen het zitten met zo'n sterke mannen die leken op soldaten. Snel bleek dat onze conditie beter was en we soms sneller liepen dan hen. We zagen antilopen, eekhoorns, een fret, véél vogels, een steenbok, bavianen... Het 'wauw'-effect bleef maar komen bij elk uitzicht.

Niet alleen onze tocht in de bergen heeft indruk gemaakt, maar ook de weg ernaar toe.
Ik heb voor het eerst een vluchtelingenkamp gezien. We reden langs stenen huizen, allemaal dezelfde en in nette rijen geplaatst. Plots zag ik een plastiek van de UNHCR over een huisje hangen en onze chauffeur bevestigde dat het een vluchtelingenkamp was. Het waren hier dus niet de gekende tijdelijke witte tenten maar grijze stenen huizen die hier zouden blijven staan.
Ik moest denken aan de leerkracht van Kelat. Hier ergens wonen haar broers en zussen. Een leven zonder uitzicht maar toch hopend op een betere toekomst. Want hier doet hoop verder leven!
Het blijkt alsof ze hier vast zitten en een eigen stad opbouwen. Ik hoop dat er wat geluk te vinden is! Ik word er stil van en denk aan onze jongeren in het opvangcentrum waar ik werk. Sommige Eritrese jongeren kunnen hier ook voor een tijd verbleven hebben.
Nadat we de laatste mensen van het kamp zagen rond lopen op de straat, reden we de bergen in.

Onze ogen werden verwend en we kregen maar niet genoeg van het dramatisch landschap van de simien mountains. De dorpen langs de weg leken schrijnend armer dan de plaatsen waar ik al was geweest. De mensen hebben hier bijna niets. We zagen een groepje kinderen rond een grote hoop veren staan. Toen ze ons zagen, waren ze trots om een grote dode vogel te tonen. Het was een soort gier. Ik wou niet denken aan de omstandigheden hoe de vogel was omgekomen. Het was een prachtig beest, de vleugels konden wel rond 10kinderen.

De auto kreeg moeilijkheden waardoor we om de 10min moesten stoppen om de motor te laten afkoelen. Achteraf bleek het een slecht contact te zijn. De tijd vloog voorbij. Het begon te onweren en de nacht viel. In het donker en met een bang hartje volgden we de weg verder richting Debark. We wisten toen nog niet wat ons de volgende dag zou te wachten staan.

Hoog bezoek

Ik denk dat het aan de grijze haren van mijn ouders ligt. Alles loopt hier vlotter sinds hun aankomst.

Ze kwamen vrijdagavond in het donker aan nadat de legerpost ons vlot lieten doorgaan op de weg van Adigrat naar Sobeya. Deze keer geen spionnen of Eritrese bommen op de weg. Met heel wat eten in de koffer, valiezen en medisch materiaal dat ik kocht in Mekele, werden we hartelijk onthaald in Kelat.

De eerste dag kon mijn papa meteen zijn werkhanden naar boven halen om te helpen met de techniekers. Wel, hij verbeterde eerder de techniekers want een schroef indraaien ging al de foute kant op. Tekle, de verpleger bleef maar herhalen hoe goed ze hun werk deden. Ik denk dat hij vooral blij was dat er eindelijk mensen waren die de kleine mankementen in het ziekenhuis kwamen herstellen. Zo werd er ook in elke ruimte een licht geïnstalleerd. Gedaan met de gsm lichtjes 's nachts om wonden te naaien.

Volgens Abara zitten ze soms een maand zonder elektriciteit dus gaan we zorgen dat de noodgenerator wordt geïnstalleerd. Ondertussen kregen de verpleegkundigen elk een koplamp om tijdens de zorgen het licht te laten schijnen in de duisternis.

Mijn ouders zijn geschokt van het vele geweld. Tekle vertelt ons dat dit vooral een probleem is in Kelat. Elke nacht zijn er slachtoffers van geweld, ook kinderen. Een week geleden is er nog een jongeman gestorven na een schotwonde in de buik. Het is een zorgwekkende situatie hier.

Tesfalem vertelde ons ook een verhaal. Op een trouwfeest werd er zoals vaak veel gedronken. Het is de gewoonte dat er met een geweer in de lucht wordt geschoten. Een man had dit gedaan maar hij had zijn geweer op automatisch gezet. Hij smeet het geweer op de grond en dit begon ongecontroleerd in het rond te schieten. 3 mensen stierven en vele mensen werden gewond die normaal feestelijke nacht. Omdat de man had gedronken en iedereen van de families wist dat het een ongeluk was, kreeg de man 6jaar in plaats van 25jaar celstraf.

De 2e nacht werden we gewekt door lawaai en een bericht van Abara "come now! Person in clinic!" Ik sprong in mijn witte schort en liep naar buiten. Ik hoorde een vrouw schreeuwen en zag 2 andere vrouwen buiten zitten.. Ik maakte mijn ouders wakker en zei hen dat er een bevalling zou zijn. Ik hielp Abara met de bevalling en het moment dat mijn mama binnen kwam overhandigde ik haar de baby. Ik hielp met de nabevalling en mijn ouders ontfermden zich over het pasgeboren meisje. Een mooi beeld en ik dacht aan Roxanne, de dochter van mijn broer die ondertussen 3weken oud is.

Op zondag toonde ik samen met Tekle de omgeving aan hen. We klommen de bergen in, kochten sla en groene pepers bij een jonge boer, gingen naar de buurtwinkel en dronken een frisse pint in het plaatselijke café. Ze deden hun ogen open maar achteraf ook hun darmen na al de koffie en het heerlijke eten die Abid voor ons maakte.

Eén ontmoeting zullen we allen niet snel vergeten. De leerkracht van de lagere school die ik eerder aan de splitsing van Sobeya en Adigrat had ontmoet kwam naar het ziekenhuis voor huiduitslag bij een kindje. We gaven haar uiercreme mee dat ik had gekregen van een collega van mijn mama. Als bedanking werden we uitgenodigd bij haar thuis voor koffie. We deden dit de volgende dag net nadat de les eindigde. We mochten nog het eindlied van de dag van alle leerlingen bijwonen. Het ritueel was prachtig om te zien en te horen. De huisjes van de 4 leerkrachten lagen net naast de school. De vrouw heeft een zoon en dochtertje. Ze maakte meteen koffie klaar en 2 andere leerkrachten kwamen ook in het huisje zitten dat bestond uit een bed, tafel met kookmateriaal en enkele posters aan de muur. Ze vertelde over haar werk, over haar man die in het leger zit en ze enkel ziet op feestdagen, haar leven in Kelat... Maar wat me het meest heeft aangegrepen was het verhaal van haar familie. Haar ouders wonen in Eritrea en ze heeft sinds de onafhankelijkheid hen nooit meer gezien of gehoord. Haar broers en zussen wonen in een vluchtelingenkamp aan de soedanese grens. Ze blijven daar zonder uitzicht naar een beter leven. Ze is ontroerd als mijn papa de volgende dag afscheid komt nemen en een pakje koffiebonen geeft. Voor ons iets kleins maar voor haar een groot gebaar. Ik zal hier nog langskomen.

Het waren maar 4 dagen maar voor zowel mijn ouders als voor het ziekenhuis hebben deze dagen een blijvende impact. De hulp in het ziekenhuis, mijn papa die het kookfornuis van Abid herstelde, mijn mama die hielp met de geboorte van een baby en de grote kuis deed...

Voor mijn papa zit het bezoek er op, al had hij graag nog blijven hangen. Voor hij terug vertrekt naar ons Belgenland gaan ze nog even de wijde wereld verder verkennen.

In a desert of life the wise person travels by a caravan, while the fool prefers to travel alone.

-Arabische spreuk -

Een vruchtbare dag

Het was een vruchtbare dag! Toch eerst zien en dan geloven. Vandaag had ik een afspraak met de woreda in Fatsi. Ik ben aangekomen op z'n Afrikaans. Mijn afspraak was om 10u 's ochtends maar ik was er pas om 16u in de namiddag. Leve het openbaar vervoer in Ethiopië! Deze ochtend heb ik 2u naar soldaten kunnen staren tijdens het wachten op een minibus van Sobeya naar Adigrat. Het was een prachtige zonsopgang voor alle vrouwen! In Fatsi werd ik ontvangen door de health officer. Hij kon via telefoon Abara overtuigen om de containers te openen en het materiaal te verdelen over de ziekenhuizen in de buurt. Verder werden er nog duidelijke afspraken gemaakt en documenten opgemaakt! Ik kreeg ook de contactgegevens van de tigray water office in Mekele. Daar ligt het dossier over het waterprobleem in Killat al veel te lang te wachten. Het is het bezoeken waard en ze zullen me niet snel vergeten. Hopelijk kan ik nog het stromend water uitproberen tijdens mijn verblijf! Tekle belde me vandaag ook enthousiast dat de technieker gestart is met de herstellingen in het ziekenhuis! Ik ben benieuwd naar het resultaat! Maar zelfs na deze positieve vooruitgang, dwalen mijn gedachten vooral af naar morgen. Want ik heb hoog bezoek. Een blij weerzien met mijn ouders!

Leven als een oermens

en haan die 's ochtends om 5u30 aan mijn deur wordt geplaatst en daarna om de 5seconden kraait, is niet grappig! Hun manier om me wakker te maken is origineel maar dit heeft geen positieve invloed op mijn ochtendhumeur.   Ik ben vaak bij mensen op bezoek geweest waar ze zeggen "let's play a game"en telkens als ik enthousiast zeg "ja, welk spel?" bekijken ze me raar aan. Ik ben vandaag te weten gekomen waarom... Ik werd uitgenodigd door de vicedirecteur om te lunchen en daar ben ik graag op ingegaan. Dit strookte niet met de planning van de directeur, waardoor hij teleurgesteld naar huis ging. Hij riep me nog dat ik moest opletten, want de vicedirecteur heeft nog geen vrouw. Sinds hij me 'sister Pauline' noemt, heb ik het gevoel dat ik zijn bezit ben. Het voelt bevangen aan maar ik ga en sta nog steeds waar ik wil. De vicedirecteur had vlug wat eten klaar gemaakt in zijn huis. Dat bestond uit 1 kamer met een matras, een elektrisch vuurtje en een kartonnen doos met zijn kledij op de grond. Ik werd uitgenodigd om op zijn bed te zitten en hij zei "let's play a game"! Ik sprong recht en zei vlug dat ik een vriend in België heb. Wat niet weet, niet deert. Hij keek me verward aan. "Let's play a game" betekent hier: ideeën wisselen over elkaars cultuur. Wat ik eerst dacht bij de vicedirecteur, zal ik maar snel vergeten! Ik werd ook uitgenodigd om bij de geschiedenisleerkracht een koffie te drinken in de namiddag. Zijn vrouw wou graag mijn haar in Afrikaanse steil vlechten. Na uren getrek en gevloek werden mij  dreadlocks ingewijd. Gelukkig heb ik zacht haar waardoor het tegen de avond in z'n normale plooi terug viel. Na koffie te drinken en popcorn te eten in het ene huis, kreeg ik injera met pasta en koffie in het andere. Ik vluchtte om wat rust naar de kerk. Ik heb nog maar half mijn pyama aan of ik word meegesleurd naar het huis van de bedienden om chuclo te eten. Chuclo is een traditioneel gerecht uit het Tigray gebied en bestaat uit zuivere deegbolletjes in een rode pikanate saus. Dit kan geen feest zijn in mijn maag en mijn darmen protesteren al weken! Ik ben een bom op ontploffen en zo niet zullen ze me terug kunnen rollen naar België! De sfeer bij de bedienden zit er goed in. Ze zijn open gebloeid en ook al kunnen we niet communiceren in het engels, er wordt hevig gelachen met mijn gebrekkig Tigrigna. Ze leren me volgende woorden: 'bet', 'ichee', 'tseboe', 'tueom', 'dumu', 'ayer', 'oboi'... We zitten samen op de grond rond een schaal chuclo en eten met onze handen. Enkel het vuur van de kolen verlicht de ruimte. Ik vlieg terug in de tijd en voel me een oermens!

Buna en bier

Ik heb besloten om naar Sobeya te gaan voor enkele dagen. Een hevige discussie met iemand van het ziekenhuis was de aanleiding. Niet dat ik wil weglopen, maar even afstand nemen, kan geen kwaad. Als iemand totaal onredelijk is, waardoor je geen stap vooruit kan, zorgt dit voor frustraties. Je kan blijven proberen, maar soms stopt het gewoon. Ik geef de moed nog niet op maar ik hoop om op een andere manier druk uit te oefenen. Want mijn taak zit er nog niet op en ik heb nog tijd! Ik ben dus deze ochtend te voet vertrokken naar Sobeya. Ik voelde me op pelgrimstocht. Ik werd voor de laatste 2km opgepikt door een moto. Terug een enge ervaring als je de toestand van de weg zou kennen! Maar deze keer kon de bestuurder wel rijden! Ik heb knutselles gegeven aan enkele studenten vandaag. Het was een les met een doel. Wat het resultaat is, mogen jullie maar weten eens ik terug ben in België. Het was een hele uitdaging om de opdracht uit te leggen maar het resultaat mag er best wel zijn! Daarna heb ik uren versleten in het huis van de directeur. Er waren een 10tal bouwvakkers aan het werk aan de overkant van de straat. Ik zat er maar te staren hoe ze te werk gingen. Uiteindelijk trakteerde ik de werkmensen op een frisse pint, iets wat ik misschien niet zou doen in België. Leve het goedkope bier hier! Verder kreeg ik buna(= koffie), véél buna van de vrouw van de directeur en zag ik hoe hun zoon werd vetgemest met popcorn, cola, koekjes, snoep, koffie... Toen de directeur thuis kwam, gaf ik hem ook een pint dat hij deelde met zijn zoon. Walgelijk in mijn ogen, als je weet dat dit kind 2jaar is! De directeur is anders wel een hele lieve man. Hij zou alles doen voor zijn gezin. Ondertussen beschouwde hij mij ook als een gezinslid. Hij begon opdringerig te worden en verplichtte mij om in zijn huis te slapen (wat uit 1 kamer bestond). Hij rook naar alcohol en omdat de afspraak was dat ik in het gasthuis van de kerk zou slapen, weigerde ik! Ik sta open voor avontuur maar soms heb ik even mijn privacy nodig! Ik genoot er ook van om terug even alleen te zijn. Met het lied 'De Usuahia a la Quiaca' sloot ik buiten onder de sterrenhemel de avond af.

Choisissez un travail que vous aimez

et vous n'aurez pas à travail

un seul jour de votre vie.
Confucius (551-479 av.J.-C.)

Vrouwendag

Vrouwendag= een dag waarbij de gelijkheid tussen man en vrouw centraal staat Die dag wordt ook "gevierd" hier in het noorden van Ethiopië.  Abara praat al de hele dag over de ceremonie. Omdat het zondag is, wordt er niet veel gedaan in en rond de clinic. Ik leer Abiyot typen op de computer die werd geschonken aan het ziekenhuis. Even later zitten Abara en Tekle ook rond de computer om te oefenen. Als beloning toon ik nog eens de foto's van Marie en ik in Ethiopië. Rond 17u worden we uitgenodigd door de Tadia om naar de ceremonie te gaan. Het is een 5tal minuutjes stappen. Ik merk dat het stil is rond het huis waar er een feest zou moeten zijn. Als ik binnen ga, zie ik een 20tal mannen zitten, vooral leden van de Tadia. Er zijn ook 7 vrouwen aanwezig die snel naar buiten lopen. Ik word meteen uitgenodigd om te eten en te drinken. De mannen stellen heel wat vragen en zowel Tekle, Abiyot en ik zitten er ongemakkelijk bij. Abiyot gaat naar buiten en ik volg snel na haar met ongenoegen van de mannen. Dit is geen ceremonie in teken van vrouwendag maar een zoveelste reden voor de mannen om te drinken. Ik stel voor om een feestje te bouwen met de vrouwen buiten. Ik neem wat foto's en we maken plezier op onze manier!

Merry

Het is niet altijd eenvoudig samen te leven met iemand anders. We hebben de afgelopen maand heel wat tijd samen doorgebracht. Wat we allemaal tegen elkaar hebben verteld in die tijd weet ik niet maar we waren nooit verveeld. Stil naast elkaar zitten voelde normaal aan. Het klinkt herkenbaar, samen lachen, samen praten, samen stressen, samen plannen en die niet volgen, samen genieten... Het is toch niet altijd zo vanzelfsprekend.
We vulden elkaar goed aan. Zij kon stressen bij situaties waar tijd aan te pas kwam, ik relativeerde. Ik kon me kwaad maken op de mensen hier en zij bleef rustig. Zij kon niet afdingen en ik zou blijven discussiëren over 10eurocent!
Je beseft pas echt wat je aan elkaar hebt eens je niet meer samen bent. Afscheid nemen in Mekele ging snel,  maar alleen aankomen in Kelat viel me zwaar. Ik moet nu alleen mijn haar wassen, alleen om water gaan en de emmer dragen, alleen de steden spinnen bombarderen in de kamer, alleen in een bajaj en minibus zitten... Het zijn van die alledaagse dingen hier die helemaal niet alledaags klinken thuis.
Ik ben niet de meest aangename persoon geweest vóór dit avontuur. Het verlangen náár was minder dan anders. Ik zat niet goed in mijn vel, ik had een relatiebreuk achter de rug en kon moeilijk afscheid nemen van mijn werk, Brussel en mijn vrienden door ziek te zijn. Ik was eenzaam maar wou liever alleen zijn. Het was misschien ook het beste moment om te vertrekken en afstand te nemen. Ik schreef eerder "Gasten gelik Jezus z'n verrezen maar ik spele da nie klaar" maar ik ben er nu niet ver meer van! Ik voel me gelukkig hier! Ik ben nu alleen maar voel me niet eenzaam!
Ik vind het heel spijtig om afscheid te nemen maar ik blijf nog even plakken. Mijn verhaal is nog niet af. Ik heb nog steeds 3 maanden, het zal vliegen, maar ik geniet van elke seconde! Marie, dank je om samen met mij dit avontuur te beginnen. Het jouwe zit er op maar het mijne zal ik afmaken met jouw raad en onze herinneringen!

Het is heerlijk een medemens aan je zijde te hebben om jezelf ervan te overtuigen dat de wereld bestaat... -Michel Tournier-

Shoppen

 Ik had niet verwacht dat ik zo enthousiast zou zijn om hier te shoppen! Het is niet eens voor mezelf! We steunen de middelbare school in sobeya met boeken. Ze hebben 700 leerlingen maar 1 rek boeken in hun bibliotheek. Ik kreeg een lijst mee van de directeur en die gaf ik aan de boekenverkoper in de winkel. Een stoffige kleine ruimte met duizenden boeken op elkaar, het deed me denken aan de winkels in de wegisweg (winkelstraat in de verhalen van Harry Potter). Het waren vrienden van Tesfalem dus kon ik verder shoppen en zij zouden alles klaarmaken. Achteraf bleek dat ze me 3 kapotte boeken hebben meegegeven en 150birr teveel hebben aangerekend. Dus zelfs 'vrienden van' zijn hier niet te vertrouwen! Wacht maar tot ik volgende week terug ga! Ethiopians will not fool me all the time! In Mekele zijn er ook winkels waar je medisch materiaal kan kopen. Daar vonden we de paravans en de chirurgische lamp die we zochten. De paravans zijn voor in de materniteit. Als er meer dan één bevalling is tegelijkertijd, zijn de vrouwen afgeschermd van elkaar. Enkel het geluid zal nog kunnen gedeeld worden. De lamp is vooral 's nachts nodig. Er is geen licht in de verpleegruimte. Men naait een wonde in het licht van een gsm. We zochten een beamer voor in de computerklas van de school in sobeya. Daar staan ze met 50 rond 1 computer wanneer de leerkracht les geeft. Ook zijn er geen computers genoeg en moeten de leerlingen soms met 5 rond 1 computer zitten. Met de beamer kunnen ze allemaal mee volgen op het grote scherm en kan de aankoop van meerdere computers uitgesteld worden. Na afscheid te nemen van Marie gingen we met al het materiaal naat Kelat. Eerst gingen Tesfalem en ik met een bajaj naar het busstation. De bajaj kantelde bijna om door het gewicht op het dak. Tesfalem en ik moesten telkens ons gewicht verplaatsen in de bajaj wat onhandig maar uiteindelijk hilarisch was. We namen een minibus naar Adigrat. Daar stond onze chauffeur, Negasi te wachten die ons naar kelat zou brengen. Het was donker en een 10tal mensen kwamen helpen zonder vragen om over te laden. Iedereen wou hiervoor geld krijgen. Tesfalem en Negasi weigerden te betalen en er ontstond een hevige discussie met geduw en getrek als gevolg. De situatie begon te escaleren en ik besloot er tussen te komen. Ik maakte me groot en sprak de menigte toe. (Dat klinkt alsof God verscheen en hen tot rede bracht). De mensen werden rustiger maar Negasi stond op ontploffen. Ik verplichte hem en Tesfalem in de auto te stappen. Toen ik de menigte op afstand kon brengen, begroette ik hen hartelijk en sprong ik de wagen in. Op weg naar Kelat kwamen we onze vertrouwelijke legerposten tegen. We overtuigden hen terug 's nachts de bergen in te rijden. Ik hoef niet te vertellen wat erna gebeurde...

Vals gespeeld en betrapt!

Vals gespeeld en betrapt. Gelukkig heb ik een glimp kunnen opvangen van de kerken in Lalibela deze ochtend. De prijs om de kerken te bezoeken is enkele maanden geleden gestegen van 20$ naar 50$. Ik kreeg het ticketje van Paulina, het Duits meisje die we ontmoet hebben in danakil en een dag vroeger naar Lalibela is gekomen. Door de prijsstijging geven veel mensen het ticketje door want het is 5dagen geldig. Het ticketje wordt vaak gecontroleerd maar zonder paspoortcontrole dus we dachten dat het de moeite waard was om te proberen. Marie had wel een geldig gekocht en we zouden het bedrag delen. Ik hoopte dat ik meer kans maakte omdat we dezelfde naam hebben.

Om 6u in de ochtend start het gebed in de kerken en gingen we naar Bet Giyorgis, een kerk in de vorm van een kruis, gebeiteld uit een rots. We werden meegesleurd door het gezang van de priesters. Het was een prachtig tafereel. We gingen ook even naar de andere kerken. Er zijn er 11 verspreid over 2 clusters, telkens gebouwd uit rotsen. Het had iets mysterieus zo in de ochtendgloed.

We bleven niet lang omdat we eerst gingen ontbijten samen met Jamie uit Engeland die we gisteren ontmoet hadden tijdens een dagtrip naar de oudste kerk rond Lalibela, Yemrehanna Kristos. Er waren 2 Italianen die een minibus hadden gehuurd en nog medereizigers zochten. Zo waren Marie en ik onderweg met de 2 Italianen Oliver en Mario, een Engelsman Jamie, een Pool die in Brussel woont Votick, een regeaman uit Duitsland en dan een Belg met zijn Ethiopische vrouw die in het Zuiden van Ethiopië wonen. Het was een leuke trip. We zijn 's avonds samen iets gaan eten en gaan drinken, zongen mee met de Ethiopische muziek en leerden we aan hen de kippendans, zij vergeleken die met de Ethiopische dans, wat voor hilarische taferelen zorgde.

Na het ontbijt zochten we een gids bij de ticketbalie. Daar werden plots onze ticketjes afgenomen. Dat van Jamie was ook overgenomen en hij kon geen uitleg geven. Ik probeerde hen te overtuigen door mijn bankkaarten te tonen maar ze wilden mijn paspoort zien en dat had ik zogezegd niet mee want op het ticket stond Paulinas paspoort nummer. Na een korte discussie ging ik met lege handen naar buiten. Marie deed alleen de tour met een gids en vertelde me het verhaal 's avonds. Ik ging voor een kleine bergwandeling waar ik ook van heb genoten. Wie zijn gat verbrandt moet op de blaren zitten, maar ik vond het de moeite waard om te proberen.

Paulinas woorden: "You can't fool Ethiopians when it comes to money but they fool you all the time"

Roxanne!

Ik heb nooit zo verlangd naar huis! Vandaag is Roxanne geboren, de 2e dochter van Elisabeth en mijn broer Joris! 3,8kg en 51cm.Het wordt een ferme hippe madam. Misschien gaat ze later dezelfde weg op als mij?! Ik kijk er naar uit haar in mijn armen te kunnen nemen, maar dit zal nog 3 maanden moeten wachten. Ik ben er met mijn gedachten bij. Ik wens Elisabeth, Joris en Norah ook via deze weg proficiat! Een dikke virtuele knuffel aan jullie alle 4! Warme warme groetjes!

Money money money

Zeveraar! Dief! Ben je op uw kop gevallen! Leugenaar! Veel te veel! Waarom doe je dit?! ... Dit zijn nog maar enkele woorden die we naar de kop smijten van de buschauffeurs. Afdingen kan leuk zijn maar ook zo frustrerend! This is Africa! Ik ben blank en dus een wandelende geldzak. Ik zie hen kijken naar ons met euro/birrtekens in hun ogen. Na een maand weten we ongeveer de prijzen van het openbaar vervoer. Ook is er ons verteld geweest dat we niet extra moeten betalen voor onze bagage wat in andere landen wel soms is. Toch proberen ze het telkens opnieuw. Een bajaj, kleine blauwe brommertaxi is 1-20birr, toch proberen ze 200 of 400 te vragen voor een 10tal minuten te rijden. Even ter info: €1 is ongeveer 23birr.
Ik betrap er me op dat ik kan discussiëren over soms 5birr en dat is maar €0,2. Soms doe ik het uit principe en vertel ik hen dit ik hier woon en dus graag als een Ethiopier wil behandeld worden maar dit is naïef. Blank=geld en ik zal me hier moeten bij neerleggen. Veranderen zal dit nooit! Het weglachen is de beste remedie.

Maandag namen we de minibus van Mekele naar Lalibela en moesten we 2x overstappen. Tesfalem had ons gewaarschuwd voor Woldia, de laatste overstap naar Lalibela. Toen we daar aankwamen hadden we een plan bedacht. Eerst onze bagage afnemen die op het dak van de minibus lag en daarna 1 iemand vastnemen die ons de bus naar Lalibela zou wijzen. Toen we uitstapten hoorden we al "Lalibela" "minibus to Laliba" ... uiteindelijk werden we van de ene bus naar de andere gestuurd. Er blijken geen bussen te rijden naar woldia omdat het black monday was. Je kan die dag vergelijking met vrijdag de 13e. We waren wel in Woldia geraakt en er reden bussen naar andere plaatsen. We hadden het vermoeden dat het opgezet spel was maar we konden dus niet anders dan ingaan om een privé auto te nemen. We hebben kunnen onderhandelen en voor elk 200birr naar lalibela kunnen rijden met een jeep. Hij stopte zelfs zodat we foto's konden nemen en hij nam een korte weg door de bergen waardoor we maar 3u in plaats van 5u onderweg waren. Dit was al veel goedkoper dan onze jeep van Axum naar Adigrat. We hadden toen 1500birr te veel betaald maar we hebben ons lesje geleerd.!

Kinderen roepen vaak "money money money" waarop wij terug zingen "must be funny... in a rich man's world!"